EOM
Kulak zarı dış kulak yolunun sonunda perde şeklinde yerleşmiştir. Zarın arka kısmı orta kulak boşluğuyla komşudur. Zara çarpan ses dalgaları zarla bağlantılı olan çekiç kemiğini, daha sonra sırasıyla örs ve özengi kemiğini titreştirerek iç kulağa ulaşır. Orta kulakta yer alan ve birbiriyle bağlantılı olan bu çekiç, örs ve özengi kemikleri, kemikcik zinciri olarak bilinir. Ses enerjisinin en ideal şekilde iç kulağa ulaşabilmesi için sağlam ve serbestçe titreşebilen bir kulak zarına ve kemikçik zincirine ihtiyaç vardır. Kulak zarı ve kemiçik zinciri sisteminin rahatça titreşebilmesi için kulak zarının her iki tarafının eşit basınçta hava ile dolu olması gerekir. Kulak zarının dış tarafı dış kulak yoluyla direkt atmosfere açık olup 1 atmosferlik hava basıncının etkisi altındadır. Zarın arka kısmındaki orta kulak boşluğunun havası ise Eustachian borusu yoluyla genizden gelir.
Geniz bölgesi burun pasajının arka tarafında yumuşak damak ve küçük dilin üst bölgesinde yer alır. Nefes alma sırasında burundan geçen hava, genizden geçerek gırtlağa ulaşmaktadır. Sağlıklı bir çocuğun gelişimi sırasında erken yaşlardan itibaren geniz bölgesinde adenoid dokusu (geniz eti) büyümeye başlar. Geniz bölgesinde yer kaplayan her hangi bir kitle bulunursa burun tıkanıklığı oluşur ve nefes almak için ağız yolu kullanılır. Geniz eti nedeniyle Eustachian borusunda fonksiyon bozukluğu oluşursa orta kulağa hava ulaştırılması aksar.
Eustachian borusu çalışmazsa orta kulaktaki hava basıncı düşer ve vakum etkisi oluşur. Diğer bir deyişle dış kulaktaki hava basıncı göreceli olarak yüksek kalır, kulak zarı pozitif basıncın etkisiyle orta kulağa doğru çökmeye başlar. Bu durun uzun süre devam ederse, orta kulak örtüsü (mukoza) tarafından bir tür salgı üretilmeye başlanır. Sonuçta orta kulak boşluğu zamanla sıvı ile dolar ve kulak zarına iç taraftan hava yerine sıvı ile destek oluşur. Bu durumda kulak zarı ve kemikçikler rahatça titreşemediği için hafif dereceli işitme kaybı söz konusudur. Eustachiaan borusu fonksiyon bozukluğu birkaç hafta içinde düzelirse, salgılar genize atılarak, yerine hava doldurulur ve her şey normale döner. Ancak Eustchian tüp fonkiyon bozukluğu aylarca sürerse orta kulaktaki salgılar gittikçe koyulaşarak, zar yapısının bozulması ve kemikçiklerin birbirine yapışması ile orta derecede işitme kaybı gelişir. Problem yıllarca sürecek olursa, orta kulakta kireçlenmelere, kulak zarında kalıcı hasarlara ve sonuçta erişkin hayata kadar uzanan kalıcı işitme problemlerine neden olabilir.
EOM'nin takibinde bazen ilaçsız dahi düzelme olabilmektedir. Yeni saptanan bir olguda birkaç hafta içinde hastalık düzelmiyorsa orta kulak basıncı ölçülüp çeşitli ilaçlarla tedavi denenmelidir. Gerek hastanın hikayesi, gerekse muayene ve tetkik sonuçları uzun süreli bir problem olduğunu düşündürüyorsa, hasta işitme kayıplarına neden oluyorsa tedavi seçeneği fazla geç kalınmadan cerrahi olmalıdır. Cerrahide kulak zarı delinip sıvı boşaltılır ve oluşturulan delik hemen kapanmasın diye, orta kulağa hava taşınmasına yardımcı olmak üzere havalandırma kanalı (ventilasyon tüpü - kulak pili) yerleştirilmesi gerekir. Patolojinin sebebi olarak geniz eti düşünülüyorsa, geniz etinin de alınması gerekir.
Kulak zarına tüp takılmasıyla zarın bütünlüğü bozulmuş olur. Bu durumda dış kulak yoluna su kaçması halinde, suyun orta kulağa geçmesi mümkündür ve orta kulakta irinli iltihaplara neden olabilir. Kulak tıkaçlarıyla su kaçmasına engel olunmalı, havuza veya denize girilirken baş suya sokulmamalıdır. Tüplerin 2-3 ayda bir kontrolüyle takibi gerekir. Vücudumuz bünyesindeki bütün yabancı maddeleri attığı gibi, ventilasyon tüplerini de genellikle atacaktır. Genizdeki Eustachian borusunun havalanmasına engel olan olay düzelmeden tüpler atılırsa yeniden yerleştirilmesi gerekebilir. Geniz tıkanıklığının uzun sürdüğü hastalarda, uzun süreli kalabilen özel tüpler takılabilir. Genel olarak tüplerin 2 yıldan daha uzun süreyle kalmasına pek izin verilmez. Uzun süreli kalan tüpler veya kendisi orta kulakta iltihaplara neden olan tüpler KBB muayenesi sırasında kolayca alınabilir.
UNUTULMAMALI
- EOM çocukluk çağının en sık hastalığıdır.
- Genellikle sebep geniz etinin büyümesidir.
- Bu hastalığın tedavisi mümkündür.
- Geniz eti alınsa dahi çocuğun yaşına ve fizyolojisine bağlı olarak yeniden büyüyecektir, fonksiyon bozukluğuna neden olursa yeniden alınması gerekir.
- Ventilasyon tüpü takılan kulaklara su kaçırılmamalıdır.
- Kulak ventilasyon tüplerinin belirli aralıklarla takibi önemlidir.
