Prof.Dr. Mustafa Asım Şafak - HASTALAR İÇİN: Mart 2013

22 Mart 2013 Cuma

ELEKTRONİK SİGARA

Elektronik sigara (e-sigara) kullanımı hakkında son günlerde TTD Tütün Kontrolü Çalışma Grubu’na çok fazla soru gelmesi üzerine ilgili çalışma grubu tarafından literatürde yakın zaman önce yayınlanan bir editöryal yazının içeriği özetlenmeye çalışılarak konuya hekim düzeyinde de dikkatin çekilmesi hedeflenmiştir.

Yazar makalesinde elektronik sigaranın (e-sigara) 2007 yılında ABD’de piyasaya ilk sunulmasını takiben kullanım sıklığında hızlı bir artış söz konusu olduğunu vurgulamaktadır.

Bilindiği üzere e-sigara, görünüşüyle sigarayı taklit eden, kullanıcının nikotin buharı (dumanı) inhale etmesini (=çekmesini) sağlayan bataryalı bir cihazdır. Özellikle gençlerin ilgisini çekecek şekilde, meyveli, tatlı, lkollü seçenekleri ile moda ile ilişkilendirilerek pazarlanmaktadır. Öte yandan alışveriş merkezlerinde ve nternette satışının yaygın olması, zamanının çoğunu bilgisayar başında ve alışveriş merkezlerinde geçiren gençlerin -sigaraya kolay ulaşmasına neden olmaktadır. Ayrıca 2012 yılında Lorillard Tütün Şirketi, bir e-sigara arkasının satış haklarını alarak, ünlü kişilerin oynadığı reklamların televizyonda gösterilmesini sağlamıştır ancak e-sigarayla ilgili güvenlik, etkinlik, halk sağlığı üzerine etkileri ile ilgili kısıtlı sayıda yayın olması ürün hakkındaki endişeleri arttırmaktadır. E-sigara hakkında yapılan az sayıdaki araştırma verileri ürün akkındaki farkındalığın yüksek olduğuna işaret etmektedir. Örneğin Pepper ve arkadaşları tarafından yapılan bir çalışmada, erkek adölesanlarda (genç erkeklerde) e-sigara deneme oranının düşük olmasına rağmen, hakkındaki farkındalığın yüksek olduğu (%67), grubun %18’inin e-sigarayı denemeye yatkın olduğunu belirttiği ve halen sigara içenlerde ise deneyebileceğini söyleyenlerin sayısının %74’e yükseldiği saptanmıştır. Pearson ve arkadaşlarının yaptığı bir çalışmada ise, gençlerin yetişkinlere göre e-sigara ile ilgili farkındalığının daha yüksek olduğu (%67-%40) tespit edilmiştir.

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) e-sigarada, sigaraya spesifik katkı maddeleri ve kartuşunda dietilen glikole rastlandığını, nikotinsiz olduğunu belirten e-sigarada nikotin bulunması gibi etiket bilgileriyle uyuşmayan içerikleri bulunduğunu açıklamıştır.

Öte yandan e-sigara, ürünü kullanan kişide bağımlılığa yol açabilmekte ve farklı markalar arasında da belirgin fonksiyon farkları ihtiva etmektedir. Ayrıca kartuşlar nikotin sızıntısı yaparak cildin fazla nikotine maruz kalmasına ve hatta zehirlenmeye yol açabilir. E-sigara dumanını analiz eden bir çalışmada ise içeriğinde uçucu organik bileşenler ve ince partiküller bulunmuştur.

Her şeyden önemlisi e-sigaranın halk sağlığı üzerine etkileri ile ilgili pek çok cevaplanmamış soru bulunmaktadır. Ayrıca e-sigara ile beraberinde sigara kullanımı sıklıkla devam etmekte ve e-sigara kullananların vergiler ve dumansız hava sahası gibi etkili tütün kontrol yöntemlerini “atlatarak” sigarayı bırakmalarının gecikmesi söz konusu olabilmektedir.

E-sigara kullanıcılarıyla halen devam eden çalışmalarda, bu kişilerin, web sitelerinde sigaranın daha az toksik olduğu, sigara bırakma cihazı olarak kullanılabileceği ve pasif maruziyete sebebiyet vermeyeceği gibi iddialardan etkilendikleri gözlenmiştir. Diğer bir çalışmada ise e-sigara ve sigaranın ikili kullanımının en sık e-sigara kullanım türü olduğu gösterilmiştir. E-sigara ve sigaranın birlikte kullanımında, sigaranın kardiyovasküler hastalıklarda doz – cevap eğrisinin lineer olmayacak şekilde artması nedeniyle de bu konuda araştırmalar yapılması ihtiyacını ortaya koymaktadır.

İşte tam da bu nedenlerden dolayı milyonlarca genç için yeni bir bağımlılık kapısı olan e-sigaradan korunmak için neler yapılabilir? Bu noktada tütün endüstrisi ve tütün salgınından öğrenilen dersler önemsenmelidir. ABD’de bir temyiz mahkemesi, e-sigaraların, yasada tütün ürünleri başlığı altında yer alması yönünde karar çıkmıştır. Yine ABD’de bazı kentlerde satış kısıtlamaları ve dumansız hava sahası kanunlarına tabi olmaları yönünde kararlar uygulamaya konmuştur. Ancak hiç kuşkusuz gençlere satışının yasaklanması, sağlığı desteklediği yönünde reklamların yasaklanması, ünlülerin ürün hakkında reklam ve destek vermelerinin engellenmesi ve aromalı/kokulu tiplerinin üretilmemesi gerekmektedir. Son olarak filmlerde sigara ve e-sigaranın kullanımının engellenmesi, tütün ve tütün endüstrisinin normalize edilmesinin önüne geçerek gençlerin sigara ve e-sigara kullanımının azalmasına katkı sağlayacaktır.

KAYNAK: Electronic cigarettes: A New Nicotine Gateway? Yayınlandığı Dergi ve Tarih: Journal of adolescent Health 52(2013)135-136 Yazar : Rachel A. Grana, Ph.D., M.P.H

Bilgi Notunu Hazırlayan: Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu

Prof.Dr. Mustafa Asım ŞAFAK,

Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi

Cerrahi Tıp Bilimleri Bölüm Başkanı

KBB Anabilim Dalı Başkanı

NEMJ Baş Editör

Lefkoşa, KKTC

Mobile Phone KKTC: 0 542 877 55 66

TC: 0 532 361 18 90
http://masafak.tripod.com

NAR KABUĞU

NAR KABUĞU HER DERDE DEVA

Narın kabuğunun, meme kanseri başta olmak üzere hemen hemen tüm kanser türlerini önleyici ve iyileştirici faydaları olduğu açıklandı...

Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Kimya Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Uslu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, narın insan sağlığına faydalarının saymakla bitmeyeceğini, bu nedenle de bol bol tüketilmesi gereken bir meyve olduğunu söyledi.

Tacıyla adeta meyvelerin kralı olan narın, her derde deva bir ilaç olduğunu ifade eden Uslu, ''Nar bağışıklık sistemini güçlendirerek, bizleri başta kanser olmak üzere pek çok hastalıktan da korumaktadır. İçerdiği flovanoidler, vitaminler, polifenoller, antosiyaninler, taninler vasıtasıyla kolesterol ve şekeri de dengeleyen özellikle hicaz narı, kalp ve damar sağlığımızı koruduğu gibi, kanser hücrelerinin de gelişmesini çok önemli oranda engellemektedir'' dedi.

Mucizevi bir şifa kaynağı olan narın kabuk, zar, çekirdek ve sudan oluştuğunu vurgulayan Uslu, şunları söyledi:

''Nar suyunun genel damar sağlığını, özellikle de kalbi koruduğu, damar tıkanıklıklarını geriletme ve tansiyon düşürücü etkileri herkes tarafından bilinmektedir. Halkımız narı, suyunu içerek tüketmektedir. Narın içindeki zarlar ile yendiğinde mide ülserini iyileştirdiği ise pek az kişi tarafından biliniyor. Yine son günlerde pek çok firmanın satışa sunduğu nar çekirdeği yağı, çok değerli punicic acid içermektedir. Nar çekirdeği yağı özellikle cildimizde kırışıklıkları ve yaşlanmayı gidermekte, saçlarımızda canlılık ve saç çıkarıcı etkileri nedeniyle ilaç endüstrisi tarafından önemli miktarda kullanılmaktadır.''
NAR KABUĞU, SUYUNDAN DAHA FAZLA DEĞERLİ

Nar kabuğunun ise Türk halkı tarafından hiç kullanılmadan çöpe atıldığına dikkati çeken Uslu, şöyle devam etti:

''Halbuki Çin'deki Instutute of hygiene and Environmental Medicine (Hijyen Enstitüsü ve Çevresel Tıp Bilimi) kuruluşunun yaptığı son araştırmalara göre, nar kabuğu, suyuna göre daha fazla oranda değerli bileşikler içermektedir. Yani nar suyu bir ilaç gibi sağlığımız için faydalıdır, ancak kabuğu suyundan daha fazla değerlidir. Nar kabuğu içinde bulunan ellagik asit, başta meme kanseri olmak üzere hemen hemen tüm kanser türlerini hem önleyici hem de iyileştirici faydalar sağlamaktadır. Nar kabuğundaki flavanoitler, fenolik bileşikler ve antioksantlar suyundan çok daha fazla miktardadır.''

Prof. Dr. Uslu, araştırmaların, nar kabuğunun kötü huylu kolesterolü azalttığı, beta hücrelerini artırarak diyabetli hastalara, kalp ve damar hastalarına suyuna göre çok daha önemli faydalar sağladığını gösterdiğini anlatarak, şunları kaydetti:

''Nar kabuğunda bulunan ellagik asit antioksidan, anti-mutajen ve anti-kanser özelliklere sahiptir. Çalışmalar meme, yemek borusu, cilt, bağırsak, prostat ve pankreas kanserlerinde anti-kanser özelliğini göstermiştir. Ellagik asit P53 geninin kanser hücrelerince yok edilmesini engellemektedir. Ellagik asit kansere neden olan moleküllere bağlanarak onları çok önemli bir oranda etkisizleştirmektedir. Bu yüzden özellikle kanserli hastaların kullanımı amacıyla ellagik asitli içecekler başta İsrail olmak üzere pek çok ülkede eczahanelerde satılmaktadır. Nar kabuğu narın en değerli yeri iken ülkemizde meyve suyu fabrikaları bu değerli maddeyi üstüne bir de para vererek çöpe atmaktadır.

Yine kanserli hastaları tedavi etmek için nar kabuğundan hazırlanmış ellegik asitli kapsüller 50 gramı 50 dolardan eczanelerde satılmaktadır. Bir firma yüzde 95 saflıktaki nar kabuğundan ürettiği ellagik acitin 1 gramını 83 avrodan satmaktadır. Görüldüğü üzere nar kabuğu nar suyundan çok çok daha fazla değerlidir.

Kanserli hastaların ilk başta vücutlarının pH'sını 7.4'ün üzerine çıkarmaları gerekmektedir. Bunun için gerekli çabayı göstermeleri gerekmektedir. O halde hem kansere yakalanmamak için hem de kansere çözüm amacıyla artık hiçbir işe yaramayan siyah çay, asitli içecekler yerine yeşil çay, ada çayı, zeytin yaprağı çayı gibi bitki çayları ve özellikle de nar kabuğu çayını tüketelim.''
SIKILAN NARIN KABUKLARI ASLA ATILMAMALI

Ellagik asit sayesinde nar kabuğunun, kanser hastalığına karşı çok önemli koruyucu, hatta kanseri tedavi edici özellikleri olduğu vurgulayan Uslu, ''Bununla ilgili literatürde çok fazla makale yayınlanmıştır. Tüm bu etkileri nedeniyle özellikle meyve suyu fabrikalarından atılan tüm nar kabuklarının kurutularak özellikle büyükbaş hayvanların gıdalarına karıştırılması durumunda bu hayvanların da daha az hastalığa yakalanması ve sağlıklı olmaları sağlanacaktır. Böylece büyükbaş hayvanlara gereksiz yere antibiyotikler verilmeyeceğinden, bu hayvanların sütünü ve etini kullanan bizlerin de bu antibiyotiklerden etkilenmemizin önüne geçilmiş olacaktır'' dedi.

Prof. Dr. Uslu, evde sıkılan narın kabuklarının asla atılmaması gerektiğini de belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

''Gölgede veya 40-50 dereceyi geçmeyecek ortamlarda kurutarak, ufaladığımız nar kabuklarını serin bir yerde saklayalım. Daha sonra 100 gram kaynamış suya, 2 gram nar kabuğu atarak, yaklaşık 10 dakika kaynatıp suyunu hemen her gün çay olarak tüketelim. Böylece başta kanser, kalp ve şeker hastalıkları olmak üzere pek çok hastalıktan kendimizi korumuş olacağız. Hatta çay içmekten üşenirsek, kurutulmuş ve parçalanmış nar kabuklarını, kahve çekme makinelerinde toz haline getirip, bir çay ya da kahve kaşığı tozu salata, peynir gibi gıdalarla direk olarak ta tüketebiliriz. Özellikle şeker hastaları beta hücrelerini artıracak bu tozu tüketmeye özel çaba göstermelidir. Genelde tüm meyvelerde olduğu gibi narın da en değerli yeri kabuğudur. Bir ilaç gibi içtiğimiz nar suyundan arta kalan kabukları da asla atmayalım ve başta kanser, şeker ve kalp olmak üzere hemen hemen tüm hastalıklardan korunalım.''